กรมวิทยาศาสตร์บริการ โดย ศูนย์ทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ สถาบันพัฒนามาตรฐานและตรวจสอบรับรอง (ศชน.สมต.) ได้ปฏิบัติงานตามข้อตกลงความร่วมมือกับกองการยาง กรมวิชาการเกษตร ภายใต้ “โครงการพัฒนาศักยภาพห้องปฏิบัติการของประเทศในการทดสอบคุณภาพยางแท่ง เอสทีอาร์ (STR) ที่เป็นไปตามมาตรฐานสากล ISO/IEC 17025” และตามงบประมาณโครงการผลิตวัสดุควบคุมคุณภาพด้านยางเพื่อส่งเสริมศักยภาพห้องปฏิบัติการทดสอบผลิตภัณฑ์ยางในประเทศของ สกสว. ในการนี้ ศชน.สมต. นำโดย นางเยาวลักษณ์ ชินชูศักดิ์ ผู้อำนวยการศูนย์ทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ และคณะ ได้เดินทางไปร่วมวางแผน จัดเตรียมตัวอย่าง และศึกษาการทดสอบตัวอย่างยางแท่ง ร่วมกับนางสาวปฏิมาภรณ์ สังข์น้อย ผู้อำนวยการศูนย์ควบคุมยางสงขลา กองการยาง กรมวิชาการเกษตร และทีมงาน สำหรับกิจกรรมทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการและนำไปสู่การพัฒนาเป็นวัสดุอ้างอิงด้านยางแท่ง (STR) ระหว่างวันที่ 22 - 24 เมษายน 2568 เพื่อเตรียมตัวอย่างสำหรับจัดกิจกรรมทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ สาขาเคมี รายการทดสอบยางแท่ง (Block rubber) จำนวน 8 รายการทดสอบ ได้แก่ (1) ปริมาณสิ่งสกปรก: Dirt (2) ปริมาณเถ้า: Ash (3) ปริมาณไนโตรเจน: Nitrogen (4) ปริมาณสิ่งระเหย: Volatile matter (5) การทดสอบความอ่อนตัว: Plasticity Original (6) ดัชนีความอ่อนตัว: Plasticity Retention Index (7) การทดสอบสี: Colour Lovibond Scale และ (การทดสอบความหนืด: Mooney Viscosity ณ ห้องปฏิบัติการศูนย์ควบคุมยางสงขลา และได้มีการแลกเปลี่ยนความรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวอย่างยางแท่ง และแนวทางในการป้องกันปัญหาของการเตรียมตัวอย่างสำหรับการทดสอบปริมาณไนโตรเจนที่มีความไวต่อความชื้น ซึ่งการดำเนินงานในโครงการนี้เป็นประโยชน์ในการพัฒนาศักยภาพบุคลากร การทวนสอบความใช้ได้ของวิธีการทดสอบและการประกันคุณภาพผลการทดสอบ อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนาห้องปฏิบัติการด้านยางให้ได้รับการรับรองตามมาตรฐาน ISO/IEC 17025 และส่งเสริมให้ผู้ประกอบการมีความสามารถในการแข่งขันกับกลุ่มประเทศ CLMV ได้แก่ ประเทศกัมพูชา (Cambodia) สปป.ลาว (Lao PDR) เมียนมาร์ (Myanmar) และเวียดนาม (Vietnam) และเพิ่มศักยภาพการส่งออกยางแท่งเอสทีอาร์ของประเทศไทยสู่ตลาดโลก นอกจากนี้ ยังมีงานวิจัยร่วมกันในการผลิตวัสดุอ้างอิง (Reference material) ด้านยางแท่งที่ประเทศไทยยังขาดแคลน ห้องปฏิบัติการต้องจัดหาซื้อจากต่างประเทศ เช่น ประเทศมาเลเซีย เป็นต้น ซึ่งมีราคาค่อนข้างสูง ดังนั้น การพัฒนาและผลิตวัสดุอ้างอิงด้านยางแท่ง จึงมีความจำเป็นและสำคัญอย่างยิ่ง อีกทั้งยังสามารถสร้างมูลค่าเพิ่มในการส่งออกเกี่ยวกับวัตถุดิบยาง และผลิตภัณฑ์ยางที่มีคุณภาพ รวมทั้งลดค่าใช้จ่ายในการนำเข้าวัสดุอ้างอิงด้านยางได้อีกด้วย

     กรมวิทยาศาสตร์บริการ โดยสถาบันพัฒนาเครือข่ายวิทยาศาสตร์บริการ​ ลงพื้นที่จัดฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ “แนวทางการพัฒนาห้องปฏิบัติการตามข้อกำหนด DSS Recognized Lab” ระหว่างวันที่ 28 – 29 เมษายน 2568 ณ ห้องประชุมภูเม่าหลวง คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร ภายใต้โครงการพัฒนาหน่วยตรวจสอบและรับรองในประเทศให้ได้มาตรฐานเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่​ ได้รับงบประมาณสนับสนุน​ สกสว. ประจำปี​ 2568​
การอบรมเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ได้รับเกียรติจาก นางวรรณภา ตันยืนยงค์ อดีตผู้อำนวยการโครงการเคมี​ และนางภัทรภร ธนะภาวริศ ข้าราชการบำนาญ​ ผู้เชี่ยวชาญในงานพัฒนาระบบคุณภาพห้องปฏิบัติการ​ พร้อมทั้ง​ ดร.ปวีณา​ เครือนิล​ นักวิทยาศาสตร์​ชำนาญการ​พิเศษ​ ​ เป็นวิทยากร
     ผู้เข้าอบรมประกอบด้วย​คณาอาจารย์​ นักวิทยาศาวตร์ บุคลากรคณะทรัพยากรธรรมชาติ​ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตสกลนคร​ โดยทีมวิทยากรได้เสริมสร้างความรู้เกี่ยวกับข้อกำหนด DSS Recognized​ Lab​oratory และแนวทางการพัฒนาห้องปฏิบัติการให้เป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด เพื่อยกระดับศักยภาพของห้องปฏิบัติการในระดับพื้นที่ ให้สามารถเป็นส่วนหนึ่งของระบบตรวจสอบและรับรองในประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ
    ในการนี้ วิทยากรและทีมงานกรมวิทย์ฯ​ บริการได้รับการต้อนรับจาก รองศาสตราจารย์ นายสัตวแพทย์ ดร.ชำนาญวิทย์ พรมโคตร รองคณบดีฝ่ายวิชาการและวิจัย​ และบุคลากรคณะทรัพยากรธรรมชาติ​ อย่างอบอุ่น​ การเข้าร่วมอบรม​ แลกเปลี่ยนประสบการณ์เชิงวิชาการและเทคนิคการทดสอบ​ เป็นไปอย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพ
การจัดฝึกอบรมในครั้งนี้นับเป็นอีกก้าวสำคัญของความร่วมมือระหว่างภาครัฐและสถาบันการศึกษาในกระทรวง​ อว. ในการพัฒนาเครือข่ายห้องปฏิบัติการให้มีมาตรฐานและสามารถรองรับการพัฒนาเชิงพื้นที่อย่างยั่งยืนต่อไป

     เมื่อวันที่ 27 เมษายน 2568 นางพจมาน ท่าจีน รองอธิบดี รักษาราชการแทนอธิบดีกรมวิทยาศาสตร์บริการ นำทีมผู้บริหารจากสถาบันวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีชุมชน (สทช.) สถาบันพัฒนามาตรฐานและตรวจสอบรับรอง (สมต.) และสถาบันพัฒนาเครือข่ายวิทยาศาสตร์บริการ (สพค.) เข้าร่วมแสดงผลงานด้านการนำวิทยาศาสตร์สู่การดูแลประชาชน ในงานนิทรรศการแสดงผลงานของหน่วยงานภายใต้กระทรวง อว. ณ โรงเรียนคำเตยอุปถัมภ์ จังหวัดนครพนม ตามนโยบาย “การขับเคลื่อนงานด้านอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อววน.) สนับสนุนการพัฒนาพื้นที่จังหวัดนครพนม” ของ น.ส.ศุภมาส อิศรภักดี รัฐมนตรีว่าการกระทรวง อว.
    ในการนี้ กรมวิทย์ฯ บริการ ได้นำผลงานด้านการพัฒนาการผลิต “ครกดินเผา” ของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านกลางก้าวหน้า อ. ท่าอุเทน จ. นครพนม เข้าร่วมแสดงในนิทรรศการ โดยเป็นเวลากว่าสิบปี ที่กรมวิทย์ฯ บริการ ได้ถ่ายทอดองค์ความรู้เพื่อยกระดับกระบวนการผลิตตั้งแต่ขั้นตอนการศึกษาคุณภาพของดิน การเตรียมดิน เทคนิคการขึ้นรูป การพัฒนาเตาเผา เทคนิคและอุณภูมิที่เหมาะสมในการเผาเพื่อให้ได้ “ครกดินเผา” ที่มีความทนทาน ตัวผลิตภัณฑ์จะมีสีดำอมม่วงซึ่งเกิดจากธาตุเหล็กในเนื้อดินที่นำมาปั้นทำปฏิกิริยากับควันไฟในกระบวนการเผาเกิดเป็นสีเฉพาะตัวและเป็นอัตลักษณ์ของ “ครกดินเผา” จังหวัดนครพนม และเป็นที่ต้องการของตลาด ผลการนำวิทยาศาสตร์สู่การดูแลประชาชนในครั้งนี้ได้ช่วยให้เกิดการกระจายของรายได้ในกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านกลางก้าวหน้า ในการประกอบอาชีพทำครกตลอดห่วงโซ่ของการผลิต ตั้งแต่การปั้น การเผา และการจัดจำหน่ายสู่ตลาด
   นอกจากผลงานการพัฒนาครกดินเผาข้างต้นแล้ว กรมวิทย์ฯ บริการ ยังมีแนวคิดที่จะพัฒนาและจัดทำร่างมาตรฐานคุณภาพที่ดีของครามขึ้นเพื่อยกระดับการผลิต “ผ้าย้อมคราม” ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ขึ้นชื่อของกลุ่มจังหวัดภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน 2 (นครพนม สกลนคร มุกดาหาร) ขณะนี้อยู่ในขั้นตอนการร่างมาตรฐานโดยความร่วมมือระหว่าง สถาบันวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีชุมชน (สทช.) สถาบันพัฒนามาตรฐานและตรวจสอบรับรอง (สมต.)

     กรมวิทยาศาสตร์บริการ โดย นางสาวเยาวลักษณ์ ชินชูศักดิ์ ผู้อำนวยการสำนักวิทยาศาสตร์บริการ​ เขตที่​ 3 นำทีมนักวิจัยโครงการ “พัฒนาหน่วยตรวจสอบและรับรองในประเทศให้ได้มาตรฐานเพื่อการพัฒนาเชิงพื้นที่” ลงพื้นที่จังหวัดนครสวรรค์ เพื่อหารือเชิงลึกกับคณาอาจารย์​และผู้เชี่ยวชาญมหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์ ในการร่วมมือจัดตั้งศูนย์วิทยาศาสตร์บริการร่วม อว.​ มุ่งพัฒนาห้องปฏิบัติการของมหาวิทยาลัยให้ได้รับการรับรองตามมาตรฐาน​ DSS Recognized​ LAB​ สร้างความเชื่อมั่นในคุณภาพผลการตรวจสอบ​ รวมทั้งพัฒนาทักษะบุคลากรให้สามารถขับเคลื่อนงานวิทยาศาสตร์บริการอย่างมีประสิทธิภาพ
     การลงพื้นที่ครั้งนี้ถือเป็นหมุดหมายสำคัญในการสร้างความร่วมมือในระดับภูมิภาค​ ภาคเหนือตอนล่าง โดยมีเป้าหมายชัดเจนในการลงมือปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมกิจกรรมตลอดสองวัน ประกอบด้วยการประชุมหารือแนวทางจัดตั้งศูนย์บริการร่วม อว. การตรวจสอบห้องปฏิบัติการเบื้องต้น และการวางแผนแนวทางดำเนินงานในปีงบประมาณ 2568 รวมทั้งมีการแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นร่วมกับทีมวิชาการของมหาวิทยาลัยอย่าง​ เพื่อสร้างความเข้มแข็งของศูนย์วิทยาศาสตร์บริการร่วม อว. โดยมุ่งสร้างศูนย์ที่ไม่ใช่เพียงศูนย์กลางทางเทคนิคเท่านั้น แต่ต้องเป็น ‘พลังเสริมพื้นที่’ ที่สามารถให้บริการทางวิทยาศาสตร์ได้อย่างมีมาตรฐาน เพื่อสนับสนุนการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากอย่างแท้จริง
     ในการประชุมครั้งนี้คณะทำงานได้ร่วมกันกำหนดแนวทางการพัฒนาห้องปฏิบัติการมหาวิทยาลัย ในระยะเร่งด่วน เช่น การจัดทำแผนการรับรองห้องปฏิบัติการ การอบรมเสริมศักยภาพทีมวิจัย การเตรียมความพร้อมเอกสารด้านคุณภาพ ซึ่งทั้งหมดนี้สะท้อนถึงความมุ่งมั่นของกรมวิทย์ฯ​ บริการ ในการเป็นองค์กรนำด้านหน่วยตรวจสอบและรับรองในประเทศ ผลักดันแหล่งทดสอบวัตถุดิบและผลิตภัณฑ์ที่สามารถให้บริการวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในทุกภูมิภาค​ นำวิทยาศาสต์สู่การดูแลประชาชนได้อย่างยั่งยืน​