กลุ่มทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ กองบริหารจัดการทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ ได้จัดกิจกรรมทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ (proficiency testing, PT) ตามมาตรฐาน ISO/IEC 17043 โดยได้ดำเนินการจัดส่งตัวอย่างน้ำให้แก่ห้องปฏิบัติการที่สมัครเข้าร่วมกิจกรรม ในวันที่ 18 ธันวาคม 2566 เป็นห้องปฏิบัติการภายในประเทศ จำนวน 215 ห้องปฏิบัติการ และห้องปฏิบัติการต่างประเทศ จำนวน 5 ห้องปฏิบัติการ เพื่อดำเนินการทดสอบผลการวัดในรายการ Heavy metals (As, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, Se and Zn) in water และส่งผลกลับมายังกลุ่มทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ กรมวิทยาศาสตร์บริการ ภายในวันที่ 4 มกราคม 2567 เพื่อประเมินผลทางสถิติเปรียบเทียบผลการวัดระหว่างห้องปฏิบัติการต่อไป
          โลหะหนัก (Heavy Metal) เป็นโลหะที่มีความถ่วงจำเพาะมากกว่าน้ำ 5 เท่าขึ้นไป โดยมีคุณสมบัติสลายตัวช้า จึงสามารถพบโลหะหนักปนเปื้อนในสิ่งแวดล้อม ส่วนใหญ่มักพบตามแหล่งน้ำ ทำให้มนุษย์มีโอกาสได้รับโลหะหนักเข้าสู่ร่างกายผ่านทางสัตว์น้ำและพืชน้ำ โดยหลายหน่วยงานในประเทศไทยได้กำหนดค่ามาตรฐานคุณภาพน้ำประเภทต่างๆ ไว้ไม่ว่าจะเป็นมาตรฐานน้ำทิ้ง มาตรฐานคุณภาพผิวดิน มาตรฐานคุณภาพน้ำเพื่อการบริโภค สำหรับผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมจากการปนเปื้อนของโลหะหนัก ยกตัวอย่างเช่น ตะกั่ว (Lead, Pb) ในสิ่งแวดล้อมนั้นพบได้จาก 2 แหล่งใหญ่ (1) จากกระบวนการธรรมชาติ (2) จากกิจกรรมของมนุษย์ ซึ่งตะกั่วสามารถพบได้ในชีวิตประจำวัน เช่น หม้อก๋วยเตี๋ยวที่เชื่อมด้วยตะกั่ว กระทะ และภาชนะบรรจุที่ไม่ได้มาตรฐาน รวมถึงกระบวนการผลิตภาชนะและแบตเตอรี่ในระดับอุตสาหกรรม
          อาจก่อให้เกิดการปนเปื้อนลงสู่ดิน แหล่งน้ำ กระจายไปสู่พื้นที่เพาะปลูกและเลี้ยงสัตว์ ทำให้เข้าสู่ห่วงโซ่อาหารของมนุษย์ได้ ซึ่งความเป็นพิษของตะกั่วมีทั้งอาการเฉียบพลันและเรื้อรัง เช่น ปวดท้อง น้ำหนักลด เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ประสาทหลอน และซึมไม่รู้สึกตัว เป็นต้น ในผู้ใหญ่หากพบตะกั่วในเลือดมากกว่า 0.1 mg/L อาจถึงขั้นอันตรายจนเสียชีวิตได้ นอกจากนี้เด็กที่ได้สารตะกั่วจะส่งผลให้มีระดับ IQ ต่ำกว่าเด็กทั่วไป
          กรมวิทยาศาสตร์บริการตระหนักถึงผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อมดังกล่าวข้างต้น จึงได้สนับสนุนห้องปฏิบัติการ ด้านการทดสอบคุณภาพน้ำ โดยจัดกิจกรรมทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการ สาขาสิ่งแวดล้อม รายการ Heavy metals (As, Cd, Cr, Cu, Fe, Mn, Ni, Pb, Se and Zn) in water เพื่อประเมินสมรรถนะและพัฒนาศักยภาพของห้องปฏิบัติการทดสอบคุณภาพน้ำของประเทศไทย ให้เป็นไปตามมาตรฐานสากล ซึ่งประโยชน์ของการเข้าร่วมกิจกรรมทดสอบความชำนาญห้องปฏิบัติการถือเป็นการประกันคุณภาพห้องปฏิบัติการเน้นสร้างความเชื่อมั่นและสร้างความน่าเชื่อถือในผลการทดสอบว่ามีความถูกต้อง แม่นยำ เป็นไปตามเกณฑ์ที่กำหนด รวมทั้งสามารถบ่งชี้ปัญหาภายในห้องปฏิบัติการ อันจะนำไปสู่การปรับปรุงแก้ไข และก่อให้เกิดการพัฒนาอย่างต่อเนื่องสืบไป

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------