3.Selectivity / Bias / Working range / Sample blank / Within-run precision หมายถึงอะไร

Selectivity หมายถึง ความสามารถในการวิเคราะห์สารที่ต้องการวิเคราะห์ (analyte) ในตัวอย่างที่มีสารรบกวนและตรวจสอบว่าสารรบกวนดังกล่าวมีผลกระทบต่อผลการวิเคราะห์หรือไม่ กล่าวคือยังให้ผลการวิเคราะห์ทดสอบที่มีความแม่นอยู่ในเกณฑ์ที่กำหนดของวิธีนั้นๆ การศึกษา Selectivity ทำได้โดยการเติมสารหรือสิ่งที่คาดว่าจะรบกวนในปริมาณต่าง ๆ กันลงในตัวอย่าง และ Blank แล้วทำการวัดปริมาณสารที่ต้องการวิเคราะห์ (analyte) แล้วพิจารณาว่าสารรบกวนปริมาณเท่าใดที่มีผลต่อที่ต้องการวิเคราะห์ (analyte) เช่น การศึกษาการรบกวนของคลอไรด์ ทองแดง ต่อการวิเคราะห์ปริมาณปรอทในตัวอย่างน้ำโดยวิธี Cold vapour AAS เป็นต้น

Bias ความเบี่ยงเบน หรือความเอนเอียง หมายถึง ผลต่างระหว่างค่าเฉลี่ยของค่าที่วัดได้กับค่าจริง ซึ่งเกิดเนื่องมาจาก Systematic error (type B error) ของวิธีการวิเคราะห์ (Method bias) และของห้องปฏิบัติ(Laboratory bias) ผลต่างระหว่างค่าเฉลี่ยที่ได้จากการเปรียบเทียบผลระหว่างห้องปฏิบัติการ (Interlaboratory comparison) กับค่าจริง แสดงให้เห็นถึงความเบี่ยงเบนที่เกิดจากวิธีการวิเคราะห์ทดสอบ ส่วนผลต่างระหว่างค่าเฉลี่ยที่ได้จากการทำซ้ำของห้องปฏิบัติการกับค่าเฉลี่ยที่ได้จากการเปรียบเทียบผลระหว่างห้องปฏิบัติการแสดงให้เห็นถึงความเบี่ยงเบนที่เกิดจากห้องปฏิบัติการ (Laboratory bias)

Working range หมายถึง ช่วงความเข้มข้นของสารที่วิเคราะห์ที่วิธีการนั้นๆ สามารถวิเคราะห์ได้โดยมีค่าความแม่น (ความถูกต้องและความเที่ยง) อยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ ส่วน Linear ranges หมายถึงช่วงความเข้มข้นของสารที่วิเคราะห์ที่วิธีการนั้น ๆ สามารถทำการวิเคราะห์ได้โดยมีความสัมพันธ์กับสัญญาณที่วัดได้เป็นเส้นตรง ซึ่งWorking range อาจกว้างหรือแคบกว่า Linear ranges ก็ได้ขึ้นอยู่กับความสามารถของวิธีนั้นๆต่อตัวอย่างที่วิเคราะห์

Sample blank (analyte-free sample) หมายถึง ตัวอย่างที่ไม่มีสารที่ต้องการวิเคราะห์ อยู่เลยมีแต่matrices ซึ่งนำมาใช้ศึกษา method detection limit ,Limit of Quantitation(LOQ)

Within-run precision หมายถึง ความเที่ยง (ความใกล้เคียงของผลการวัดซ้ำในแต่ละค่า) ที่กระทำ

ภายในห้องปฏิบัติการเดียวกัน ชุดการทดสอบเดียวกัน ใช้วิธีการเดียวกัน ผู้ปฏิบัติงานคนเดียวกัน เครื่องมือเดียวกันในระยะเวลาใกล้เคียงกัน ซึ่งแสดงผลโดยค่า Standard deviation, S หรือ relative standard deviation, RSD หรือ variance, S² (ความแปรปรวน)